Bohater „Procesu” (everyman): postawiony jest w sytuacji przerażającej , wywołującej poczucie osaczenia, ta sytuacja go przerasta. Miejsce akcji bliżej nie określone, czas również, zatem wydarzenia „Procesu” toczą się jakby poza historią i w bliżej nie określonej przestrzeni. Świat przedstawiony składa się z elementów rzeczywistości, ale jest ona tak zdeformowana, że przypomina koszmar senny. Świat w „Procesie” jest groteskowy, nie logiczny, budzi więc niepewność. Jest tak ukształtowany by spotęgować atmosferę zagrożenia. Józef K. nie ma żadnego miejsca w którym, poczułby się bezpiecznie. Nie ma domu, wynajmuje pokój, nie ma nikogo bliskiego, błądzi po strychach, gdzie znajdują się kancelarie sądowe. W powieści pojawiają się opisy tylko przygnębiającej pogody, ponury nastrój potęguje brak światła.

Wszystko dzieje się bez obecności światła słonecznego, wieczorem, nocą w pomieszczeniach z małymi okienkami lub bez nich. Tę rzeczywistość zamieszkują groteskowe postacie, wszystkie są brzydkie i dziwacznie się zachowują. Rzeczywistość w „Procesie” przypomina labirynt, po którym błądzi główny bohater. Miasto pokazywane przez Kafkę jest przestrzenią w której człowiek się gubi. Bohater błądzi po korytarzach, schodach, poddaszach. Sceneria wydarzeń jest niesamowita, wyludnione wielkie przestrzenie lub zatłoczone, ciasne i ciemne pokoje.

Przestrzeń kreowana przez Kafkę zagraża człowiekowi, jednocześnie zmusza do wybierania, szukania drogi. Labirynt można odczytać jako metaforę ludzkiego losu. Świat przedstawiony w powieści można odczytać jako topos świata jako teatru. Ważnym wydarzeniom w życiu Józefa K. towarzyszy jakaś widownia: w czasie pierwszego przesłuchania, które odbywa się w zatłoczonej, dusznej Sali, gdzie słuchacze „mogli stać tylko pochyleni, a głowami i plecami uderzali o sufit”. Obecność tych ludzi, tłok, zaduch przerażają Józefa K. Bohater powieści znalazł się w dramatycznej sytuacji, zależy mu na zachowaniu pozorów normalności, dyskrecji, stara się nie okazywać emocji, a więc maskuje się, gra.

Absurdalność pokazanej sytuacji nie pozwala odczytać powieści Kafki dosłownie, „Proces” jest utworem parabolicznym, jej sensy filozoficzne: sytuacja człowieka w świecie, zagubienie jednostki w zagrażającej jej rzeczywistości . (Sytuacja kafkowska): konflikt między jednostką, a wszechobecną zhierarchizowaną strukturą (sądem). Paraboliczność utworu podkreśla uschematyzowana i uboga w realia fabuła. Kafka kształtuje krainę, która jest różnie odczytywana: „Proces” to wizja systemu totalitarnego albo bezczynność człowieka wobec nieuchronności śmierci albo… . Nie da się tej powieści odczytać jednoznacznie.